بازاریابی چیست؟
قبل از اینکه به بحث بازاریابی معکوس بپردازیم، ابتدا بازاریابی را تعریف کنیم. بازاریابی و به خصوص بازاریابی معکوس از بخشهای اصلی کسب و کار است که تمرکزش بر افزایش و نگهداشت مشتریان فعلی و دستیابی بیشتر به مشتریان بالقوه و تبدیل آنها به مشتریان بالفعل است به این صورت که تلاش میشود که مشتری جذب کنیم و بخش مهم آن این است که بتوانیم مشتری را نگه داریم و آنرا با مشتری وفادار خود تبدیل کنیم.
بازاریابی به انواع زیر تقسیم میشود:
امروز میخواهیم درباره بازاریابی معکوس صحبت کنیم.
بازاریابی معکوس چیست؟
بازاریابی معکوس، از مهمترین مدلهای کسبوکار موجود میباشد. تمامی کسب و کارهای کوچک و بزرگ در حال به کارگیری روشهای مختلف بازاریابی مانند روشهایی مثل تبلیغات، روابط عمومی و فروش هستند. شرکتهای بزرگی که الان ما در سطح جهان مشاهده میکنیم بیشتر شهرت خود را مدیون روش بازاریابی تبلیغاتی هستند.
مدلهای کسبوکار به شاخههای زیادی تقسیمبندی میشوند که به برخی از آنها میپردازیم:
ما در این مقاله به مدل بازاریابی معکوس که از پرکاربردترین مدلها میباشید میپردازیم.
بازاریابی معکوس یا reverse marketing یکی از انواع مدلهای بیزینس هست که در این مدل، بهجای اینکه بازاریاب یا صاحب کسبوکار به دنبال مشتری باشد، مشتری است که به دنبال بازار هدف خود و آن چیزی که میخواهد میگردد دقیقا شبیه به روانشناسی معکوس که در آن با گفتن چیزهایی که مورد نظر و مطلوب است، فرد را مجبور به گفتن حرف یا انجام دادن کاری میکنیم.
این عبارت براساس واژهنامه آنلاین کمبریج به این معنا میباشد “فعالیتی است که به افراد کمک می کند محصولات و شرکت ها را پیدا و انتخاب کنند به عنوان مثال از طریق تبلیغات عمومی به جای بازاریابی برای گروه خاصی از مشتریان احتمالی”.
بازاریابی معکوس که به عنوان بازاریابی ارزشی یا جذابیتی نیز شناخته می شود ، استراتژی است که مشتریان را تشویق می کند به جای استفاده از تکنیک های تبلیغاتی اجباری برای جلب مصرف کنندگان ، شرکت هایی را انتخاب کنند که این کار بر اعتماد سازی و اجازه دادن به مشتری برای ورود به برند متمرکز است.
در کسبوکارهای سنتی، بازاریاب با تبلیغ کردن محصول و یا حتی خدمت خود، مشتری خود را پیدا میکند و عملا راه جدیدی برای کشف مشتری برای کسبوکار خود ندارد و میخواهد این مطلب را به مشتری عرضه کند که فقط محصولات من بهتر است و در این حوزه کسبوکار فقط من بهتر از سایر رقبا هستم! این همان بازاریابی اجباری است.
اما در بازاریابی معکوس، بازاریاب با دادن اطلاعات درست و صحیح به مشتری، سعی در قانع کردن مشتری برای استفاده از محصولات بازاریاب میکند. به بیان دیگر، بازاریاب بهعنوان یک مشاور رایگان در کنار مشتریان خود میباشد و سعی در جلب توجه مشتری به برند خود دارد. در ابتدا شاید این روند به فروش محصول منجر نشود اما با استفاده از این روش، مشتری را وفادار به خود خواهید کرد که این در آینده یعنی یک کانال فروش که شما میتوانید از این طریق خدمات خود را به مشتری ارائه کنید و حتی محصول خود را به فروش برسانید و با توجه کیفیت انجام این کار توسط شما، از طریق همین مشتریای که به خود وفادار کردید، میتوانید مشتریان دیگری نیز سمت خود جذب کنید.
رعایت پنج گام کلیدی در بازاریابی، میتواند بیشترین تأثیر در طراحی و اجرای یک “بازاریابی معکوس” موفق را داشته باشد؛
۱- همه فعالیتهای بازاریابی را مدنظر داشته باشید؛
فعالیتهای کلیدی بازاریابی را تعیین کنید.
۲- هر بخش بازاریابی را بهدقت برنامهریزی کنید؛
گامهای موجود در هر قدم را بهدقت برنامهریزی کنید، بهتره که هرقدم را جداگانه یادداشت کنید.
۳- فرایند را بهطور معکوس از مشتری آغاز کنید؛
کار را با مشتری و یا خریدار آغاز و ترتیب گامها را تغییر دهید.
۴- آنچه از همه بیشتر مشتری میپسندد و برایش مهم است را افزایش دهید؛
انتخابهای مشتری را برسی کنید و طبق میزان علاقهمندی آنها، اولویتهارا بچینید.
۵- فرایند را انعطافپذیرتر کنید؛
فراگرد چگونه میتواند انعطافپذیرتر باشد تا کسبوکار طبق شرایط مشتریان، برای هر مشتری در هر بار به شکل متفاوت،صورت پذیرد.
یک مثال سادهتر کسب و کار
شما روزانه در شبکههای اجتماعی فعالیت میکنید. مرسومترین شبکه اجتماعیای که امروزه در سطح جامعه مشاهده میکنیم، اپلیکیشن اینستاگرام میباشد. شما درحین گشتوگذار در اینستاگرام به پستی برمیخورید که برایتان جالب است و از آن لذت بردید و میخواهید دوستان خود نیز از این پست استفاده کنند و آنرا ببیند. برای همین شما آن پست را به اشتراک میگذارید. این دقیقا مثال حرفی است که بالا گفته شد. کیفیت بازاریابی شما اگه خوب و مطلوب باشد، آن یک مشتری وفادار شما، توانایی معرفی برندتان به دهها نفر را دارد. دقیقا همین مثال برای مشتریان وفادار شما صدق میکند. تصور کنید شخصی با توجه به مشاورهها و مسیرهایی که برای آن تعریف کردید، از شما محصولی را خریداری میکند و بهخاطر کیفیت بالای محصول شما(یا حتی خدمات)، مورد پسند مشتری قرار میگیرد و بههمین خاطر برند شمارا به دیگران معرفی میکند. در ادامه افرادی که از محصول یا خدمت شما استفاده میکنند همچنان از کیفیت شما راضی باشند آنها نیز بیدرنگ برند شما را به دیگران معرفی میکنند و همین روند تا انتها ادامه خواهد داشت. پس متوجه شدید که فروش نرفتن محصول یا خدمت شما در ابتدا، باعث رکود کسبوکار شما نشده بلکه باعث شد برند شما به دهها نفر معرفی شود. این یعنی بازاریابی معکوس!
در مقالات بعدی به انواع دیگر بازاریابی خواهیم پرداخت.